Igłotrzymacz (imadło) to jedno z najbardziej popularnych narzędzi chirurgicznych stosowanych niemal w każdej operacji chirurgicznej. Ma za zadanie trzymanie igły podczas zabiegu oraz wiązanie końcówek nici chirurgicznych.
Budowa igłotrzymacza
Główne elementy igłotrzymacza to uchwyt (kształt może się róznić w zależności od modelu) oraz szczęki robocze połączone ze sobą za pomocą zawiasu.
Wyróżniamy 2 rodzaje zawiasów:
- Typu „box lock” (zamek skrzynkowy)- stanowi zamknięta konstrukcję, w której część „damska” jest przewlekana przez „męską”
- Typu „lap joint”- konstrukcja otwarta, w której połączenie powstaje poprzez zmniejszenie grubości każdego elementu w połączeniu i dopasowanie ich do siebie. s
Powierzchnie robocze szczęk posiadają zazwyczaj rowki lub nacięcia krzyżowe, które zapobiegają wyślizgiwaniu igieł podczas szycia. W celu utwardzenia powierzchni roboczej, szczęki są również pokrywane wkładkami z węglika wolframu. Uchwyty takich igłotrzymaczy są oznaczone kolorem złotym.
Wkładki posiadają nacięcia krzyżowe o różnej gęstości (podziałce), najczęściej stosowane są: 0,2 mm; 0,4 mm; 0,5 mm oraz wkładki gładkie (to małych igieł).
Dopasowanie igłotrzymacza do rozmiarów materiału szewnego
Określone podziałki są dedykowane do określonych rozmiarów szwów:
- Wkładki gładkie– do szwów 9/0-11/0 (najmniejszych)
- Wkładki o podziałce 0,2mm– do szwów 6/0-10/0
- Wkładki o podziałce 0,4mm– do szwów 4/0- 6/0
- Wkładki o podziałce 0,5mm– do szwów 3/0 i mniejszych
Igłotrzymacze mikrochirurgiczne mogą mieć również powierzchnię utwardzaną poprzez naniesienie specjalnej powłoki z węglika wolframu (tzw diamentowanie lub nasyp diematowy).
W przypadku igłotrzymaczy mikrochirurgicznych z uchwytami w postaci sprężyny (Np. model Jacobson, Castroviejo) z nasypem diamentowym dobór odpowiedniego rozmiaru szwu zależy głownie od wymiarów igłotrzymacza.
Najczęściej zaleca się aby do igłotrzymaczy mikrochirurgicznych o długości 210 mm używać szwów 7/0 i mniejszych. Igłotrzymacze krótsze (185 mm, 150 mm) przeznaczone są zazwyczaj do rozmiarów szwów 5/0 i mniejszych.
Użycie materiału szewnego o rozmiarach większych niż zalecane (zwłaszcza w przypadku wielokrotnego błędnego użycia) może spowodować:
- Zniszczenie powłoki diamentowej/powierzchni roboczej igłotrzymacza uniemożliwiające uchwycenie igły
- Deformację szczęk roboczych uniemożliwiające uchwycenie igły
- Pęknięcie lub nawet odłamanie części roboczych igłotrzymacza lub/i twardej wkładki
- Brak możliwości zamknięcia (zablokowania) igły w narzędziu
- Uszkodzenie mechanizmu zapadkowego
Ważnym etapem przygotowania igłotrzymacza chirurgicznego do ponownego użycia jest kontrola poprawności jego działania na odpowiednio dobranym materiale szewnym. Igła po zablokowaniu zapadki/zamknięciu igłotrzymacza powinna być pewnie umocowana w szczękach, nie przesuwać się i nie ślizgać. Zapadka powinna się łatwo zapinać.
Trudności w zapięciu zapadki mogą świadczyć o użyciu zbyt dużej igły. Dotyczy to zwłaszcza igłotrzymaczy mikrochirurgicznych, gdzie mechanizm zapadkowy jest delikatny i łatwo może ulec uszkodzeniu.
Rodzaje igłotrzymaczy
Najbardziej popularne modele igłotrzymaczy (imadeł):
- Imadła z uchwytem nożyczkowym np.: Hegar, Mayo-Hegar, Crile-Wood– z mechanizmem zapadkowych w postaci kilku nacięć na uchwytach
- Imadła o kształcie cążek np.: Mathieu, Crile
- Imadła mikrochirurgiczne, np. Castroviejo, Jacobson z cienkimi ramionami połączonymi sprężyną w dolnej części, z uchwytami okrągłymi lub płaskimi, okrągłymi, prostymi lub bagnetowymi.
Uchwyty igłotrzymaczy mikrochirurgicznych mogą mieć nacięcia krzyżowe zapobiegające ślizganiu podczas zabiegów lub w kształcie „piłki golfowej”, co znacznie ułatwi ich mycie.
W mikrochirurgii często używane są igłotrzymacze z tytanu, z diamentowanymi czubkami.
