Chirurgia pod różnymi postaciami towarzyszy ludziom od zarania dziejów. Droga jaką przeszły narzędzia chirurgiczne na przestrzeni wieków jest nie do opisania. Pierwsze zabiegi chirurgiczne były wykonywane z pomocą prostych narzędzi z kamienia i kości. Rozwój narzędzi przebiegał od czasów antycznych, aż do dzisiaj i ciągle wynajdywane są nowe rozwiązania i rozwija się starsze.
Nóż chirurgiczny swoje zastosowanie znajduje najczęściej w salach operacyjnych, gdzie wymagana jest precyzja w przecinaniu większych tkanek oraz struktur anatomicznych. Używany jest podczas zabiegów medycznych, takich jak operacje i biopsje.
Nóż chirurgiczny jest jednym z podstawowych narzędzi pracy chirurga. Wykorzystywany jest typowo w zastosowaniach gdzie od narzędzia wymagamy większej wytrzymałości oraz stabilności niż w przypadku drobnego skalpela. Z racji na mnogość zastosowań istnieje wiele rodzajów noży chirurgicznych. Istnieją noże z różnymi typami rękojeści, oraz modele z wymienialnymi ostrzami jednorazowego użytku. Profil ostrza też różni się ze względu na przeznaczenie. Noże z zakrzywioną powierzchnią ostrza służą do przecinania tkanek takich jak skóra oraz mięśnie.
Zastosowanie i rodzaje noży chirurgicznych
Noże chirurgiczne służą głównie do przecinania twardych struktur anatomicznych. Popularnym modelem noża chirurgicznego jest nóż amputacyjny LISTON. Model ten posiada charakterystyczne długie ostrze oraz masywny uchwyt ze stali nierdzewnej. Innymi modelami noży amputacyjnych są noże CATLIN i LANGENBECK. Noż CATLIN jest obosieczny (z dwustronnym ostrzem). Nóż LANGENBECK posiada neco krótsze ale szerokie i masywne ostrze. Modele LANGENBECK używane są również jako noże resekcyjne, o długości ostrza około 50mm.
Popularnym modelem noża do autopsji jest noż VIRCHOW. Jest to obosieczny nóż z długim szerokim ostrzem w kształcie łopatki, używany do wycinania dużych organów.
Nóż do przetoki
Charakterystycznym nożem chirurgicznym jest noż do przetoki (np. Model SIMON) posiadający długi cienki trzonek z krótkim ostrzem. Inne specjalistyczne noże chirurgiczne to:
- Noże do konizacji szyjki macicy (AYRE)– obosieczny nóż z krótkim odgiętym ostrzem na długim trzonku
- Noże do wycinania mięśniaków macicy- nóż z krótkim obosiecznym ostrzem szerokim ostrzem (SEGOND)
- Noże do wycinania migdałków (FOWLER, ABRAHAM)- nożyki z długim trzonkiem i krótkim sierpowym ostrzem
- Nożyki do opon mózgowych (TÖNNIS, HALLE)-precyzyjne nożyki chirurgiczne z cienkim ostrym ostrzem
Noże chirurgiczne powinny przejść rygorystyczne testy jakościowe mające na celu między innymi sprawdzenie precyzji cięcia. Testy funkcjonalne powinny być przeprowadzane ma materiale zbliżonym do tkanki do której jest przeznaczony nożyk.
Nie należy samodzielnie ostrzyc zatępionych noży. Powinny one być ostrzone przez profesjonalny serwis zajmujący się regeneracją narzędzi chirurgicznych.
